Oczyszczający sprzęt ochrony układu oddechowego przeznaczony jest do ochrony układu oddechowego człowieka przed szkodliwym oddziaływaniem aerozoli, par i gazów oraz mieszanin aerozoli z parami i/lub gazami zanieczyszczających powietrze.
Oczyszczający sprzęt ochrony układu oddechowego to grupa sprzętu, do której należą:
- filtry (norma europejska EN 143),
- pochłaniacze i filtropochłaniacze (norma europejska EN 14387),
- półmaski filtrujące (norma europejska EN 149),
- półmaski pochłaniające lub filtropochłaniające z zaworami (norma europejska EN 405),
- oczyszczający sprzęt z wymuszonym przepływem powietrza wyposażony w hełm lub kaptur (norma europejska EN 12941),
- oczyszczający sprzęt ze wspomaganiem przepływu powietrza wyposażony w maski, półmaski lub ćwierćmaski (norma europejska EN 12942).
Filtry, pochłaniacze i filtropochłaniacze są elementami wymiennymi i stanowią ochronę układu oddechowego tylko wtedy, gdy zostaną skompletowane (trwale połączone) z odpowiednią częścią twarzową, tj. półmaską (spełniającą wymagania normy europejskiej EN 140) i maską pełnotwarzową (spełniającą wymagania normy europejskiej EN 136) lub elementem wymuszającym przepływ powietrza (spełniającym wymagania normy europejskiej EN 12941) lub elementem wspomagającym przepływ powietrza (spełniającym wymagania normy europejskiej EN 12942).
Półmaski filtrujące, półmaski pochłaniające lub filtropochłaniające z zaworami samodzielnie pełnią funkcję ochrony układu oddechowego.
Dla sprzętu filtrującego podstawowym parametrem charakteryzującym poziom ochrony jest skuteczność filtracji aerozoli, a dla sprzętu pochłaniającego zdolność pochłaniania gazów lub par. Dla sprzętu filtropochłaniającego podstawowe wymaganie to jednocześnie skuteczność filtracji i zdolność pochłaniania.
Obecnie w Unii Europejskiej, filtry i półmaski filtrujące są klasyfikowane w następujących 3 klasach ochronnych:
Filtry:
- Klasa P1 – najniższa klasa ochrony (skuteczność filtracji nie mniejsza niż 80%),
- Klasa P2 – średnia klasa ochrony (skuteczność filtracji nie mniejsza niż 94%),
- Klasa P3 – najwyższa klasa ochrony (skuteczność filtracji nie mniejsza niż 99,95%).
Półmaski filtrujące:
- Klasa FFP1 – najniższa klasa ochrony (skuteczność filtracji nie mniejsza niż 80%),
- Klasa FFP2 – średnia klasa ochrony (skuteczność filtracji nie mniejsza niż 94%),
- Klasa FFP3 – najwyższa klasa ochrony (skuteczność filtracji nie mniejsza niż 99%).
Pochłaniacze dzieli się na 6 podstawowych typów, w zależności od przeznaczenia:
- Typ A – do ochrony przed określonymi przez producenta gazami organicznymi i parami substancji organicznych, których temperatura wrzenia jest wyższa niż 65 oC,
- Typ B – do ochrony przed określonymi przez producenta gazami nieorganicznymi (z wyjątkiem tlenku węgla),
- Typ E – do ochrony przed dwutlenkiem siarki oraz innymi kwaśnymi gazami i parami określonymi przez producenta,
- Typ K – do ochrony przed amoniakiem i organicznymi pochodnymi amoniaku określonymi przez producenta,
- Typ AX – do ochrony przed określonymi przez producenta gazami organicznymi i parami substancji organicznych, których temperatura wrzenia jest niższa niż 65 oC. Wyłącznie do jednorazowego użycia,
- Typ SX – do ochrony przed specyficznymi gazami i parami określonymi przez producenta.
W obrębie wymienionych typów pochłaniaczy możliwe są ich kombinacje, których rezultatem jest uzyskanie pochłaniaczy wielogazowych, np. AB, ABE, ABEK.
Występują elementy oczyszczające specjalne – filtropochłaniacz NOP3 – do stosowania wobec tlenków azotu ( NO, NO2, NOx) oraz filtropochłaniacz HgP3 – do stosowania wobec par rtęci.
Pochłaniacze typu A, B, E i K występują w 3 klasach ochronnych:
- Klasa 1 – najniższa klasa ochrony – do stosowania przy łącznym objętościowym stężeniu par i/lub gazów nie przekraczającym 0,1 % (objętościowo) – 1000 ppm,
- Klasa 2 – średnia klasa ochrony – do stosowania przy łącznym objętościowym stężeniu par i/lub gazów nie przekraczającym 0,5 % (objętościowo) – 5000 ppm,
- Klasa 3 – najwyższa klasa ochrony – do stosowania przy łącznym objętościowym stężeniu par i/lub gazów nie przekraczającym 1,0 % (objętościowo) – 10 000 ppm.
Pochłaniacze AX, SX oraz filtropochłaniacze NOP3 oraz HgP3 nie występują w klasach ochronnych.
Wśród półmasek pochłaniających z zaworami wyróżnianych jest 6 typów w zależności od przeznaczenia:
- Typ FFA – do ochrony przed określonymi przez producenta gazami organicznymi i parami substancji organicznych, których temperatura wrzenia jest wyższa niż 65 oC.
- Typ FFB – do ochrony przed określonymi przez producenta gazami i parami substancji nieorganicznych (z wyjątkiem tlenku węgla).
- Typ FFE – do ochrony przed dwutlenkiem siarki oraz innymi kwaśnymi gazami i parami określonymi przez producenta.
- Typ FFK – do ochrony przed amoniakiem i organicznymi pochodnymi amoniaku określonymi przez producenta.
- Typ FFAX – do ochrony przed określonymi przez producenta gazami organicznymi i parami substancji organicznych, których temperatura wrzenia jest niższa niż 65 oC.
- Typ FFSX – do ochrony przed specyficznymi gazami i parami.
Półmaski pochłaniające lub filtropochłaniające występują tylko w 2 klasach ochronnych – w odniesieniu do pojemności sorpcyjnej części pochłaniającej:
- Klasa 1 – półmaski pochłaniające o niskiej pojemności sorpcyjnej – do stosowania przy łącznym objętościowym stężeniu par i/lub gazów nie przekraczającym 0,1 % (objętościowo) – 1000 ppm,
- Klasa 2 – półmaski pochłaniające o średniej pojemności sorpcyjnej – do stosowania przy łącznym objętościowym stężeniu par i/lub gazów nie przekraczającym 0,5 % (objętościowo) – 5000 ppm.
Półmaski zapewniające ochronę na poziomie klasy 2 zapewniają również ochronę w stopniu przewidzianym dla klasy 1.
Półmaski typu FFAX i FFSX nie podlegają podziałowi na klasy.
Zasady doboru, użytkowania oraz ograniczenia w stosowaniu ochron układu oddechowego należących do grupy oczyszczającego sprzętu ochrony układu oddechowego opisane będą w kolejnych artykułach.
Zapraszamy do sprawdzania naszych aktualności